Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, ngày 30/5/2024, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội xem xét báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022; Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022; Thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp.  

Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam tại phiên thảo luận

Phát biểu thảo luận tại hội trường, đại biểu Phạm Hùng Thắng, Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đánh giá cao cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã rất khẩn trương, tích cực, trách nhiệm tiếp thu khá đầy đủ các ý kiến tham gia của các vị đại biểu Quốc hội, đại biểu Phạm Hùng Thắng nhất trí cao với bố cục và các nội dung đã được chỉnh lý, bổ sung dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Để góp phần hoàn thiện Dự thảo Luật, đại biểu có một số ý kiến đóng góp thêm đối với quy định tại Điều 23 (Hoạt động đầu tư, sản xuất công nghiệp, quốc phòng, an ninh ). 

Đại biểu cho rằng: Hoạt động đầu tư, sản xuất công nghiệp quốc phòng, an ninh chủ yếu được triển khai thực hiện từ ngân sách nhà nước hoặc do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thực hiện; theo quy định thì các hoạt động này phải tuân thủ theo Luật Đầu tư công và Luật Đấu thầu. Tuy nhiên, do lĩnh vực này có nhiều tính chất đặc thù, đó là: phải đảm bảo bí mật nhà nước; cần triển khai khẩn cấp để đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; nhiều dự án có kỹ thuật - công nghệ phức tạp phải thực hiện tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ đối tác nước ngoài,... nên việc áp dụng theo các quy định của Luật Đầu tư công và Luật Đấu thầu sẽ gặp những khó khăn, vướng mắc, cụ thể:

Thứ nhất, đối với các chương trình, dự án nội dung được xác định có độ “Tối mật” trở lên, nếu gói thầu thuộc chương trình này thực hiện đấu thầu rộng rãi thì khó mà đảm bảo được bí mật Nhà nước. Do đó, các chương trình, dự án này theo đại biểu cũng nên cho phép thực hiện chỉ định thầu.

Thứ hai, đối với những chương trình, dự án đầu tư rất đặc thù như: nghiên cứu, sản xuất vũ khí trang bị kỹ thuật có ý nghĩa chiến lược, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ đặc biệt; vũ khí, phương tiện có tầm quan trọng đặc biệt để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; việc đầu tư dự án này theo đại biểu cần phải tiến hành khẩn trương, để đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Do đó, trong dự thảo Luật đề xuất thực hiện theo trình tự, thủ tục đầu tư công khẩn cấp, đại biểu cho là hợp lý để rút ngắn thời gian và phù hợp với đặc thù của các dự án này.

Thứ ba, đối với các dự án đầu tư tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ đối tác nước ngoài; để việc lập dự án được sát với thực tế, tránh trường hợp phải phê duyệt lại quyết định đầu tư, theo đại biểu việc quy định cho phép đàm phán và ký hợp đồng đối với đối tác trong bước phê duyệt chủ trương đầu tư như quy định tại khoản 4 Điều 23 dự thảo Luật là phù hợp (không trái với quy định của Luật Đầu tư công). Tuy nhiên, cần phải chú ý đến thời điểm có hiệu lực của hợp đồng ký kết, thời điểm sau khi đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quyết định đầu tư, bởi khi đó mới được cấp kinh phí thực hiện hợp đồng.

Thứ tư, về việc quy định Hội đồng thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đối với các chương trình, dự án do Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư (dự án nhóm A) liên quan đến vũ khí trang bị kỹ thuật có ý nghĩa chiến lược, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ đặc biệt. Đại biểu cho rằng, đây là những dự án có các hạng mục đầu tư mang tính đặc thù, theo chiến lược trang bị của lực lượng vũ trang, là những thông tin “Tối mật”, cũng như có độ phức tạp cao về kỹ thuật - công nghệ. Do đó, đại biểu tán thành với việc quy định giao cho Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hoặc Bộ trưởng Bộ Công an làm Chủ tịch Hội đồng thẩm định các dự án thuộc lĩnh vực quản lý như đã được quy định tại khoản 5 Điều 23, Dự án Luật.

Ngoài các vấn đề trên, qua nghiên cứu đặc thù của các dự án, chương trình trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng, an ninh tại Luật này và quy định về các dự án nhóm A của Luật Đầu tư công, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát danh mục dự án nhóm A tại Luật Đầu tư công, đối chiếu với các dự án thực tế triển khai để đề xuất điều chỉnh cho phù hợp. Chẳng hạn, dự án sản xuất chất nổ là dự án nhóm A không phân biệt tổng mức đầu tư, nhưng trong thực tế, có nhiều dự án sản xuất thuốc nổ nhưng quy mô nhỏ hoặc chỉ cải tạo, nâng cấp dây chuyền sẵn có, nhưng theo quy định đều là dự án nhóm A, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư, điều này sẽ triển khai các thủ tục đầu tư lâu hơn. Do vậy, đối với những dự án sản xuất thuốc nổ có quy mô, tổng mức đầu tư không lớn thì nên xếp vào dự án nhóm B hoặc nhóm C và giao cho Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt chủ trương đầu tư.

Tại phiên thảo luận, cơ quan trình và cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.